ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ ΓΗ ΧΑΛΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ

«Σιδερένια γη χάλκινος ουρανός» είναι ένας τουρκικός ιδιωτισμός που αναφέρεται σε μια κατάσταση στην οποία κάθε δυνατότητα να βρει κάποιος βοήθεια και ελπίδα έχει εξαντληθεί. Ταυτόχρονα, είναι και ο τίτλος του δεύτερου τόμου της περίφημης τριλογίας The wind from the plain του Γιασάρ Κεμάλ, ενός από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους της Tουρκίας. Γραμμένο με βαθιά συμπόνια και λυρική ομορφιά, το μυθιστόρημα αποτελεί μια βαθιά διεισδυτική ματιά στην ανθρώπινη φύση των κατοίκων της Ανατολίας. Η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από μια κλειστή κοινωνία, εκτός της καπιταλιστικής αγοράς, που βρίσκεται σε απελπισία. Με τον καιρό δημιουργεί τους δικούς της μύθους και ήρωες, μόνο για να τους καταστρέψει στη συνέχεια.

Αντλώντας έμπνευση από το ομώνυμο μυθιστόρημα, η έκθεση photobook Σιδερένια γη χάλκινος ουρανός παρουσιάζει μια επιλογή από photobooks από και για την Τουρκία. Πρόκειται για εκδόσεις και αυτοεκδόσεις σύγχρονων photobook από Τούρκους καλλιτέχνες, περιορισμένης έκδοσης photobook που παράχθηκαν σε εργαστήρια του FUAM, καθώς και photobook για την Τουρκία από φωτογράφους από διάφορες χώρες. Τα έργα που παρουσιάζονται έχουν πολιτικές προεκτάσεις, κοινωνικά υπόβαθρα, ιστορικές αναφορές ή προσωπικές προσεγγίσεις σε σχέση με καταστάσεις που αφορούν κάποιο στοιχείο ή κάποιο μέρος στην Τουρκία. Όλα τα βιβλία έχουν διαφορετικό υπόβαθρο και αφηγούνται διαφορετικές ιστορίες: για αστικό εξευγενισμό και ανάπλαση μέχρι για κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό, και για τη ζωή των ξένων στο αστικό πλαίσιο μέχρι τις τοπικές ιστορίες της επαρχίας.

Η έκθεση έχει ως στόχο να διευρύνει τις οπτικές των ιστοριών από την Ανατολία έτσι ώστε να παρουσιάσει μια διαφορετική άποψη της σύγχρονης Τουρκίας, χρησιμοποιώντας την καινούρια φόρμα στη σύγχρονη φωτογραφία που λέγεται photobook. Το photobook αποτελεί ένα πιο μόνιμο και φορητό μέσο σε σχέση με την κλασική έκθεση φωτογραφίας, καθώς η φωτογραφία, αντί να είναι ένα απλό αντικείμενο στον τείχο ενός μουσείου, προσανατολίζεται πλέον περισσότερο προς τη φόρμα του βιβλίου. Ως υλικά αντικείμενα, τα photobook έχουν αποκτήσει προνομιακή θέση, διευκολύνοντας την επιμέλεια, τη μεταφορά και τη διανομή ενός έργου. Παράλληλα, τα photobook, που προέκυψαν μέσα από τις προσπάθειες καλλιτεχνών που αναζητούν συνεχώς μια διαφορετική εικαστική γλώσσα, είναι στα πρόθυρα της δημιουργίας μια καινούριας μορφής επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών.

Το FUAM (Photography Research & Applications Centre) ιδρύθηκε το 2015 στο Πανεπιστήμιο Καλών τεχνών Μιμάρ Σινάν της Κωνσταντινούπολης ως απάντηση στο φαινόμενο του photobook, το οποίο επηρεάζει τους τρόπους παραγωγής και διανομής στον κόσμο της τέχνης. Σκοπός του είναι η υποστήριξη καλλιτεχνών που εργάζονται πάνω στο μέσο των σύγχρονων photobook. Στο πλαίσιο της λειτουργίας του, το FUAM έχει οργανώσει εννέα εργαστήρια για photobook υπό την καθοδήγηση διεθνώς αναγνωρισμένων ειδικών , για τα οποία έχει λάβει αιτήσεις συμμετοχής από 500 άτομα από 30 διαφορετικές χώρες. Κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων , το FUAM υποστήριξε την παραγωγή 90 dummy book, καθώς και την περιορισμένη έκδοση 20 αντιτύπων για το καθένα από τα 40 πρώτα dummy book. Παράλληλα, το 2016 το FUAM ξεκίνησε το πρώτο και μοναδικό φεστιβάλ photobook της Τουρκίας: το Istanbul Photobook Festival, στους στόχους του οποίου συμπεριλαμβάνεται η υποστήριξη της παραγωγής photobook μέσω της δημιουργίας ενός νέου δικτύου συζήτησης και παραγωγής και ενός ανοιχτού χώρου για νέες προοπτικές και ερωτήματα σχετικά με την παρουσίαση του φωτογραφικού έργου με τη μορφή βιβλίου.

Volkan Kızıltunç
Καλλιτέχνης / Πανεπιστημιακός